اسم بسیطاسم بسیط یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای لفظ مفرد متشکل از اجزای غیر دال، نه بالذات و نه بالعرض بر معنا است. ۱ - تعریف اسماسم لفظ مفردی است که به سبب توافق گروهی بر معنای خالی از زمان دلالت می‌کند، بدون اینکه هیچ یک از اجزای آن لفظ مفرد به تنهایی بر جزء معنا دلالت کند. ۲ - اقسام اسماسم یا بسیط است؛ مانند: زید و عمرو، یا مرکب است؛ مثل: عبدالملک، که اسم مرد است، چون هر یک از عبد یا ملک به تنهایی بر جزء آن شخص دلالت نمی‌کند، به گونه‌ای که اگر به شخصی که نوکر پادشاه است بگویند: عبدالملک، در این صورت عبد بر بنده بودن او و ملک بر آن پادشاه دلالت می‌کند. ۳ - تفاوت اسم بسیط و مرکبفرق بین اسم بسیط مثل: زید و اسم‌های مرکب مثل: عبدقیس و بعلَ بَکْ این است که جزء اسم بسیط (مانند: زاء، یاء و دال) اصلاً بر چیزی دلالت نمی‌کند، نه بالذات و نه بالعرض؛ برای مثال، زای زید برمعنایی دلالت ندارد و اما جزء اسم مرکب بالذات دلالت نمی‌کند، ولی بالعرض دلالت می‌کند؛ مثل اینکه اتفاقاً کسی که نامش عبدالملک است، بنده ملک هم باشد. [۱]
ابن رشد، محمد بن احمد، تلخیص کتاب العبارة، ص۵۹.
[۲]
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۱، ص۸.
۴ - پانویس
۵ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «اسم بسیط»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۱/۳. رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی
|